ادعیه و مناجات

زیارت ائمه اطهار (ع) در حیات و ممات ایشان یکی از شعائر اسلامی است که قرآن و عترت تأکید ویژه ‏ا‏ی بر آن دارد. این امر، مقدمۀ آشنایی به مقام والای عترت و معرفت به خداوند متعال و دین مبین اسلام و آموزه های ارزشمند آن است. کتاب پیش رو ترجمۀ باب المزار کتاب «وسائل الشیعة» اثر شیخ حرعاملی از محدثان و فقیهان بزرگ امامیه در قرن یازدهم و دوازدهم هجری است. کتاب در 106 باب سامان یافته است و مشتمل بر روایاتی از رسول خدا و ائمه اطهار(ع) در مهم‌ترین مصادر روایی امامیه، دربارۀ فضیلت زیارت و آداب آن است.

مولف در این اثر کوشیده است ضرورت رویکردی دوباره به نیایش را که آدمی را گریزی از آن نیست نشان دهد . در این کتاب درباره فضیلت و اهمیت نیایش ، مطالبی که نیایشگر باید به آنها آگاهی داشته باشد ، مقدمات و آداب قبل از نیایش و همچنین آداب درحال نیایش مطالبی بیان شده است .

نگاهی به تاریخ و تشکیلات آستان قدس رضوی نشان می‌دهد به مرور، به‌ویژه از دورۀ تیموری به بعد، آیین‌هایی در حرم رضوی در زمینۀ خدمت به زائران و مجاوران و بزرگداشت شعائر شیعی و مذهبی شکل گرفته است. این پرسش همواره برای مردم مطرح بوده است که پیشینه این مراسم به چه دورانی برمی‌گردد، فلسفۀ آن چیست، چگونه اجرا می‌شود و چه ویژگی‌هایی داشته است. بعضی از این آیین‌ها مانند آش فقرا، استقبال از بزرگان با بیرق و علم آستان قدس و شیلان در مهمانسرای حضرتی زمانی رایج بوده و کم‌کم از رونق افتاده است. شماری نیز همچون نقاره‌زنی، خطبه‌خوانی، مراسم صفّه و … هنوز رایج و برقرار است. از این رو شرح جزئیات این مراسم و بررسی سیر تاریخی آنها تنها با مراجعه به اسناد و پژوهش‌های تاریخی امکان‌پذیر است. کتاب پیش رو در پاسخ به این نیاز با رویکردی علمی تهیه و تدوین گردیده است.

نویسنده معاصر شاه سلیمان صفوی و از مقربان وی بوده است. وی خطبه‌ها و مواعظ خود را بر دآب خطبا و شیوه ادبا به اقتضای وقت و مقتضای مقام در مجامع خواص و عوام در جمعات و اعیاد خطبه انشا و انشاد می‌نموده است. این کتاب را می‌توان یکی از نمونه‌های چشمگیر نثر فارسی در دوران متأخر به شمار آورد.

کتاب حاضر با زبانی ساده و صمیمی، و با ترکیب استدلال و احساس و بهره‌گیری از روایات و مشاهدات میدانی به ابعاد رنگ رنگ پدیده پیاده‌روی اربعین پرداخته است.

این کتاب به چهار زبان فارسی، عربی، انگلیسی و اردو منتشر شده است.

دعا و مناجات، بخشى از معارف والاى اهل بیت(ع) و فرهنگ گهربار تشیع را تشکیل می ‏دهند که عالی‏ترین مفاهیم عرفانى و زیباترین جلوه‏ هاى آن را در اختیار بشر می‌گذارند. مفاهیم بلند و معنوى این نیایش ‏ها تا آن جاست که حتى غیرمسلمانان را شیفته خود ساخته است. در میان بوستان نیایش و دعا، مناجات شعبانیه جذبه خاص خود را داشته که حکایت از دریاى ژرفى از عرفان می ‏نماید. باشد که از این خرمن پرفیض، بهره‏ اى برده و بارقه ‏اى در دل درخشیده و بارانى از رحمت ببارد.

با پیروزی انقلاب اسلامی و حاکمیت نظام دینی، انتظار طبیعی این است که روح تعالیم اسلامی در قالب مدل‏های مورد نیاز زندگی عملی گردد و ابعاد گوناگون فرهنگ و تمدن اسلامی شکوفا شود و آثار و ثمرات آن در عرصه‏ های مختلف زندگی نمایان گردد. فرهنگ زیارت یکی از حوزه‏ های زیرمجموعه فرهنگ دینی است که به یُمنِ وجود پر برکت مرقد مطهر حضرت رضا علیه السلام در مشهد مقدس می‏تواند منشأ رشد و توسعه همه ‏جانبه جامعه اسلامی ما گردد. کتاب حاضر می‏کوشد با تبیین و جریان دادن حقایق و آثار زیارت به عرصه ‏های مختلف زندگی، هویت فرهنگ زیارت، یا الگوی زندگی در حریم رضوی و نسبت آن با دیگر ابعاد فرهنگ دینی را ارائه کند و بدین وسیله گامی در راستای فرهنگ‏ سازی دینی بردارد.

زیارت پدیده‌ای چندبعدی است. از ویژگی‌های بارز این اثر، بهره‌گیری از مطالعات میان‌ رشته‌ای، رویکرد تطبیقی و کاربردی و نو بودن مطالب است.

آنچه در نتیجۀ مطالعۀ این کتاب دستگیر شما خواننده محترم خواهد شد، رسیدن به مفهومی دینی _ شیعی از زیارت مجازی است؛ ضمن آنکه در سطحی عملی، با الگوها و شیوه های اجرای زیارت مجازی آشنا خواهید شد. برای رسیدن به این دسترنج‌های پژوهشی، کتاب زیارت مجازی مسیری را از نظر تا عمل طی کرده است. این کتاب رویکردهای اجتماعی _ ارتباطی به زیارت مجازی و نیز تمایزها و اشتراک‌های مفاهیمی مانند آیین، عالم معنا، عقلانیت ابزاری، نهادهای متراکم، وحدت اجتماعی، روابط اجتماعی و غیره را با زیارت مجازی بررسی کرده، تلاش می کند خطوطی معنایی برای فهم چارچوب ارتباطی زیارت ارائه دهد. در ادامه، رویکرد دینی به زیارت مجازی را بررسی و دست آخر به تعریفی جامع از آن میرسد. کتاب زیارت مجازی در سطحی کاربردی الگوها و شیوه های اجرای زیارت مجازی را به‌طور گسترده به بحث گذاشته و بر پایۀ مبانی نظریِ تعریف شده، پیشنهادهایی را برای ارتقای کیفیت زیارت مجازی عرضه می دارد. این پژوهش مفتخر است که نظر مراجع محترم تقلید شیعه را در مورد زیارت مجازی کسب، بررسی و ارائه کرده است.

اثر حاضر پژوهشی است دربارۀ موضوع سنخ‌شناسی زائران مشهد در دورۀ قاجار. این کتاب به اجمال تاریخچۀ زیارت و سفرهای زیارتی به مشهدالرضا را که به پیدایش و توسعۀ این شهر از آغاز تا دورۀ قاجار منجر شد، مورد توجه قرار می‌دهد. بررسی اوضاع سیاسی _ اجتماعی خراسان و مشهد، شناسایی عوامل تأثیرگذار بر روند زیارت، شرح اقدامات حاکمان و متولیان آستان قدس در امور زیارتی، شناسایی مناطق جغرافیایی زائران و موقوفات خاص آنان، سنخ‌شناسی زائران و خدمات ارائه شده به آن‌ها در مراکز خدماتی و رفاهی با مراجعه به اسناد موجود در مرکز اسناد آستان قدس در دوره قاجار از مهم‌ترین محورهای این پژوهش است. امید آنکه این اثر آغازی باشد بر توسعۀ پژوهش‌های تاریخی مرتبط با امور زیارت و زائران مشهد مقدس.

صلوات شعبانیه که از زبان امام زین العابدین (ع) روایت شده ، فرصتی است که پیروان قرآن و سنت بتوانند با آن رحمت و رضوان الهی را دریافت ، و با توسل به نبی اعظم (ص) و هم پویی و هم نوایی با سیره مرضیه او ،درخور شفاعت آن حضرت شوند.